ҚР ЕК-нің 188-1-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
1. Арнайы тергеп-тексеруге жататын жағдайларды қоспағанда, жіберуші тарап жұмыскерлерінің еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді өндірістік жарақаттың ауырлық дәрежесі туралы қорытынды алынған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде қабылдаушы тараптың актісімен құрылатын, мынадай құрамдағы комиссия жүргізеді:
1) төраға – қабылдаушы тарап ұйымының (өндірістік қызметтің) басшысы немесе оның орынбасары, ал олар болмаған кезде – қабылдаушы тараптың уәкілетті өкілі;
2) төрағаның орынбасары – жіберуші тарап ұйымының басшысы немесе оның орынбасары, ал олар болмаған кезде – жіберуші тараптың уәкілетті өкілі;
3) мүшелері – ұйымның (қабылдаушы тарап) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметінің басшысы және жіберуші тарап жұмыскерлерінің өкілі.
2. Еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиға болған тиісті учаскедегі еңбек қауіпсіздігіне тікелей жауап беретін қабылдаушы тараптың лауазымды адамы тергеп-тексеруді жүргізу кезінде комиссия құрамына енгізілмейді.
3. Еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаны арнайы тергеп-тексеруді еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті орган өндірістік жарақаттың ауырлық дәрежесі туралы қорытынды алынған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде құратын, мынадай құрамдағы комиссия жүргізеді:
1) төраға – мемлекеттік еңбек инспекторы;
2) мүшелері – қабылдаушы тарап ұйымының (өндірістік қызметтің) басшысы немесе оның орынбасары, сондай-ақ жіберуші тарап ұйымының басшысы немесе оның орынбасары және жіберуші тарап жұмыскерінің өкілі.
Еңбек қызметіне байланысты, екі адам қайтыс болған топтық жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бас мемлекеттік еңбек инспекторы басқаратын комиссия жүргізеді.
Еңбек қызметіне байланысты, үштен бес адамға дейін қайтыс болған топтық жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді – еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган құратын, ал бестен көп адам қайтыс болған кезде Қазақстан Республикасының Үкіметі құратын комиссия жүргізеді.
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 188-1 бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 188-1-бабында жіберуші тарап қызметкерлерінің еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаларды тергейтін комиссияларды құру және олардың құрамының тәртібі реттеледі. Осы бап бір ұйымның (жіберуші тарап) қызметкерлері басқа ұйымның (қабылдаушының) аумағында жұмысты орындаған жағдайларда қолданылады.
Бапқа сәйкес, жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеруді қабылдаушы тараптың актісімен құрылған комиссия өндірістік жарақаттың ауырлығы туралы қорытынды алған сәттен бастап 24 сағат ішінде жүргізеді. Комиссия екі тараптың өкілдерінен тұруы керек: қабылдаушы және жіберуші.
Жазатайым оқиға арнайы тексерілуге жататын болса, комиссияны жергілікті еңбек инспекциясы жөніндегі орган тәулік ішінде мемлекеттік еңбек инспекторы, екі тараптың өкілдері және жіберуші тарап қызметкерінің өкілінен тұратын комиссия құрады. Топтық жазатайым оқиғалардың салдарынан қайтыс болғандардың санына қарай бес адамнан астам адам қайтыс болған жағдайда Қазақстан Республикасының Үкіметі комиссия құрғанға дейін тергеп-тексеруді әртүрлі деңгейдегі комиссиялар жүргізе алады.
Осылайша, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 188-1-бабында жіберуші тарап қызметкерлерінің еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияларды құру және олардың құрамының тәртібі айқындалады. Бұл оқиғаларды тергеуде әділ және объективті көзқарас қалыптастыруға, тараптардың ынтымақтастығын қамтамасыз етуге және осындай оқиғалардың туындауына ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтауға бағытталған.