ҚР ЕК-нің 120-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Еңбек шарты тарапының еңбек шартының басқа тарапына келтірген нұқсан (зиян) үшін материалдық жауаптылығы, егер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше көзделмесе, құқыққа қарсы кінәлі мінез-құлық (әрекет немесе әрекетсіздік) және құқыққа қарсы кінәлі мінез-құлық пен келтірілген нұқсан (зиян) арасындағы себепті байланыс нәтижесінде келтірілген нұқсан (зиян) үшін басталады.

2. Еңбек шартының басқа тарапқа нұқсан (зиян) келтірген тарапы оны осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес өтейді.

3. Еңбек, ұжымдық шарттарда жұмыскер мен жұмыс берушінің материалдық жауаптылығы нақтылануы мүмкін.

4. Нұқсан (зиян) келтірілгеннен кейін еңбек шартының тоқтатылуы еңбек шартының тараптарын басқа тарапқа келтірілген нұқсанды (зиянды) өтеу жөніндегі материалдық жауаптылықтан босатпайды.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 120 бабына түсініктеме

  1. Еңбек шарты тараптарының материалдық жауапкершiлiгi еңбек шарты тараптарының бiрiнiң еңбек қызметi нәтижесiнде екiншi тарапқа келтiрiлген мүлiктiк зиянды (зиянды) өтеу мiндеттемесiнде жатыр.

Қаржылық жауапкершілік заңды жауапкершіліктің дербес түрі болып табылады. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде еңбек шарты тараптарының өзара материалдық жауапкершілігі қарастырылған. Бұл жауапкершілікті еңбек қатынастарында тұрған қызметкер мен жұмыс беруші ғана көтере алады. Жауапкершіліктің басталу шарттары, оның түрлері (жағдайлары), келтірілген зиянды (зиянды) өтеу тәртібі Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің түсіндірме берілген тарауының келесі баптарында айқындалған.

Тәртіптік, әкімшілік, қылмыстық жауапкершілікке келтірілген зиян үшін жауапкершілік еңбек шарты тараптарының қатысуына қарамастан туындайды.

  1. Түсініктеме берілген баптың 2-тармағында еңбек және ұжымдық шарттарда қызметкердің де, жұмыс берушінің де жауапкершілігін нақтылау мүмкіндігі қарастырылған. Өнердің 2-тармағына сәйкес екенін есте ұстаған жөн. 10 баптың 3 тармағы. 28 баптың 3 тармағы. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 284-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен салыстырғанда қызметкерлердің жағдайын нашарлататын ұжымдық, еңбек шартының ережелері жарамсыз деп танылады. Демек, қызметкердің келісімімен де оның жұмыс беруші алдындағы жауапкершілігі Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленгеннен жоғары бола алмайды, тиісінше жұмыс берушінің қызметкер алдындағы жауапкершілігі осы Кодексте белгіленгеннен төмен бола алмайды. .
  2. Жалпы ереже бойынша, еңбек шарты бұзылған кезде тараптардың құқықтары мен міндеттері тоқтатылады. Осы ережеден түсініктеме берілген баптың 3-тармағында келтірілген зиянды (зиянды) өтеуге қатысты ерекшелік белгіленеді. Егер қызметкер немесе жұмыс беруші еңбек шартының қолданылу мерзімі ішінде залал (зиян) келтірсе және оны толық көлемде өтемесе, еңбек шартын оның негіздеріне қарамастан бұзу оны өзіне келтірілген зиянды (зиянды) өтеу жөніндегі жауапкершіліктен босатпайды. екінші тарап және зиян (зиян) келтірілген тарап зиянды (зиянды) өтеуді талап етуге құқылы.

ҚР ЕК 120-бабына жаңа түсініктеме

Еңбек кодексінің 120-бабы еңбек шарты тараптарының келтірілген зиянды (зиянды) өтеу жөніндегі міндеттерін реттейді. Осы бапқа сәйкес, кінәлі мінез-құлық пен залал (зиян) арасында себепті байланыс болған жағдайда, кінәлі құқыққа қайшы мінез-құлық (әрекет немесе әрекетсіздік) нәтижесінде келтірілген зиян (зиян) үшін материалдық жауапкершілік туындайды.

120-баптың негізгі ережелері мыналарды қамтиды:

  1. Жауапкершілік кінәлі құқыққа қарсы мінез-құлық және осы мінез-құлық пен келтірілген зиян (зиян) арасында себепті байланыс болған жағдайда ғана туындайды.
  2. Еңбек шартының екінші тарапқа зиян (зиян) келтірген тарапы оны Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес өтеуге міндетті.
  3. Еңбек және ұжымдық шарттарда тараптар қызметкер мен жұмыс берушінің жауапкершілігін белгілей алады.
  4. Зиян (зиян) келтiрiлгеннен кейiн еңбек шартын бұзу еңбек шарты тарапын екiншi тарапқа келтiрiлген зиянды (зиянды) өтеу бойынша жауаптылықтан босатпайды.

Жалпы алғанда, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 120-бабында еңбек шарты тараптарының келтірілген зиян (зиян) үшін жауапкершілігіне қатысты негізгі қағидаттар мен ережелер белгіленген. Ол келтірілген зиянды (зиянды) әділ өтеуді қамтамасыз етуге және жұмыс орнында тәртіп пен тәртіпті сақтауға бағытталған.