ҚР ЕК-нің 115-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Жұмыскердің жалақысынан ұстап қалулар сот шешімі бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында және осы Кодексте көзделген жағдайларда жүргізіледі.

2. Жұмыскердің өзі жұмыс істейтін ұйым алдындағы берешегін өтеу үшін оның жалақысынан ұстап қалу жұмыскерді хабардар ете отырып:

1) іссапарға байланысты, сондай-ақ іссапарға байланысты шығыстарды растайтын құжаттарды бермеген жағдайда жұмсалмаған және уақтылы қайтарылмаған ақшалай сомаларды өтеу үшін;

2) оқыту шарты болған кезде жұмыскерді оқытуға байланысты шығындарды жұмыс берушіге еңбек шарты мерзімінен бұрын бұзылған кезде жұмыс істелмеген мерзімге пропорционалды түрде өтеуді көздейтін жағдайларда;

3) жалақы есебінен жұмыскерге берілген жұмыс істелмеген авансты өтеу үшін;

4) осы Кодекстің 95-бабының 3-тармағын қоспағанда, жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысын ауыстыру немесе жұмыскерді одан кері шақыртып алу жағдайларында;

5) жұмыскердің жазбаша келісуі болған кезде өзге де жағдайларда жұмыс беруші актісінің негізінде жүргізілуі мүмкін.

3. Бірнеше атқарушылық парақтары бойынша жалақыдан ұстап қалу кезінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында және Кодекстің осы бабында көзделген жағдайларда, ай сайынғы ұстап қалудың мөлшері жұмыскерге тиесілі жалақының елу пайызынан аспауға тиіс.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 115 бабына түсініктеме

  1. Қызметкердің жалақысынан ұстап қалуды көздейтін сот шешімін орындау тәртібі бапта белгіленген. 236 Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі 1999 жылғы 13 шілдедегі N 411 (Ведомости, 1999 ж. N 18, 644-бап). Соттың шешімі заңда белгіленген тәртіппен заңды күшіне енгеннен кейін орындалады.

Сот шешiмi заңды күшiне енгеннен кейiн атқару парағы берiледi, ол өндiрiп алушыға берiледi немесе оның жазбаша өтiнiшi бойынша сот атқарушылық iс жүргiзудiң аумақтық бөлiгi бойынша тиiстi органына орындауға жiбередi.

Жалақыдан өндіріп алу тәртібі, ұсталатын ұсталымдардың мөлшері және оларды есептеу, жалақыдан ұстап қалудың дұрыстығын бақылау Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 маусымдағы N 253 «Атқарушылық іс жүргізу және сот ісін жүргізу туралы» Заңының 57-66-баптарында белгіленген. сот орындаушыларының мәртебесі» («Ведомости», 1998 ж.) No 13, 195 тармақ).

Борышкердің жалақысы бойынша талап қою кезінде сот орындаушысы тағайындалған сомалар толық өндірілгенге дейін ұстауға жататын ай сайынғы соманы көрсете отырып, ұйғарым шығарады және оны борышкер еңбек қатынастарында тұрған немесе орындау үшін сыйақы алатын жұмыс берушіге жібереді. .

Шегерімдердің сомасы борышкердің алуға тиісті жалақысының (кірісінің) сомасынан есептеледі.

Түзеу жұмыстарын өтеп жатқан адамдардан атқарушылық құжаттар бойынша өндіріп алу үкiм немесе сот үкiмi бойынша жүргiзiлген шегерiмдердi қоспағанда, жалақысының толық сомасынан жүргiзiледi.

Жинақ келесіге бағытталмайды:

  • борышкер мертігуден немесе денсаулығына өзге де зақым келтіруден, сондай-ақ асыраушысының қайтыс болуынан келтірілген зиянды өтеу үшін алған сомалар;
  • зардап шеккендерге қосымша тамақтандыруға, санаториялық-курорттық емдеуге және протездеуге және жарақаттанудан немесе денсаулығына өзге де зақым келтіруден келтірілген залал кезінде оларды күту бойынша шығындарға төленетін сомалар;
  • зиянды немесе төтенше жағдайларда жұмыс істегені үшін өтемақы төлемдері, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың зардаптарын жою кезінде экологиялық зілзала немесе радиация әсерінен зардап шеккен азаматтарға төленетін ақшалай сомалар;
  • төлем көзіне қарамастан біржолғы сипаттағы қаржылық көмек.

Бір немесе бірнеше атқару құжаттары бойынша борышкердің жалақысын өндіріп алу кезінде борышкерден жалақының кемінде елу пайызы сақталуы тиіс.

Түсініктеме берілген баптың 1-тармағына сәйкес қызметкердің жалақысынан ұстап қалу Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда жүргізіледі.

«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 20 маусымдағы N 136 Заңына (Ведомости, 1997 ж. N 12, 186-бап) сәйкес жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналары жатады. салымшылардың заңда белгіленген мөлшерлемелер бойынша міндетті зейнетақы жарналарын төлеуі.

Жұмыс беруші заңнамада белгіленген тәртіппен қызметкердің ай сайынғы табысынан 10% міндетті зейнетақы жарналарын ұстап қалуды жүзеге асырады.

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 12 маусымдағы N 209 Кодексіне (Ведомости, 2001 ж. N 11-12, 168-бап) сәйкес есептеу және жеке табыс салығын шегеруді салық агенттері жүзеге асырады.

Салық агенттері – Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме, филиал, өкілдік арқылы жүзеге асыратын жеке кәсіпкер, жеке нотариус, адвокат, заңды тұлға, оның ішінде резидент емес, Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасына төлем көзінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстау және аудару міндеті жүктелген.

  1. Түсініктеме берілген баптың 3-тармағына сәйкес, қызметкердің жалақысынан ұстап қалу Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда сот шешімімен ғана емес, жұмыс берушінің актісі негізінде де жүргізілуі мүмкін. Жұмыс берушінің актісі (бұйрық немесе нұсқау болуы мүмкін деп есептейміз) қызметкер жұмыс беруші алдындағы борышын өтеу үшін жалақысынан ұстап қалуға жазбаша келісімі болған жағдайда ғана шығарылуы мүмкін.
  2. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда және жұмыс берушiнiң актiсi негiзiнде сот шешiмi бойынша ай сайынғы ұстап қалудың жалпы сомасы қызметкерге тиесiлi жалақының елу пайызынан аспауы керек.

ҚР ЕК 115-бабына жаңа түсініктеме

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 115-бабы қызметкердің жалақысынан ұстап қалу тәртібін реттейді.

  1. 1-тармақта қызметкердің жалақысынан ұстап қалу сот шешімі бойынша немесе Қазақстан Республикасының заңдарында және Кодекстің осы бабында көзделген жағдайларда жүргізілуі мүмкін екендігі көрсетілген.
  2. 2-тармақта жұмыс беруші ұйым алдындағы борышын өтеу үшін қызметкердің жалақысынан ұстап қалуды жүзеге асыра алатын жағдайларды сипаттайды. Шегерімдер жұмыс берушінің қызметкерге хабарламасы бар актісі негізінде жүргізілуі мүмкін және оған мынадай жағдайлар жатады:
    1. іссапарға байланысты берілген ақшаның жұмсалмаған және қайтарылмаған сомаларын өтеу немесе іссапарға байланысты шығыстарды растайтын құжаттарды ұсынбау;
    2. еңбек шарты мерзiмiнен бұрын бұзылған жағдайда оқу шарты және аяқталмаған жұмыс мерзiмi болған жағдайда қызметкердi оқытуға байланысты шығыстарды жұмыс берушiге өтеу;
    3. жұмыскерге еңбекақы есебінен берілген жұмыс істелмеген аванстық төлемді өтеу;
    4. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 95-бабының 3-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, қызметкерді жыл сайынғы ақылы еңбек демалысынан ауыстыру немесе кері қайтарып алу;
    5. басқа жағдайларда, егер қызметкердің жазбаша келісімі болса.
  3. 3-тармақта бірнеше атқару парағы бойынша жалақыдан ұсталған жағдайда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында және Кодекстің осы бабында көзделген жағдайларда ай сайынғы ұстап қалудың мөлшері жалақының елу пайызынан аспауы тиіс. қызметкердің арқасында.

Сонымен, Еңбек кодексінің 115-бабында қызметкер мен жұмыс берушінің мүдделерінің сақталуын, сондай-ақ еңбек шарты тараптары арасындағы міндеттемелерді бөлудің әділдігін қамтамасыз ететін қызметкердің жалақысынан ұстап қалу ережелері айқындалған.