28-бап ҚР ЕК. Еңбек шартының мазмұны

ҚР ЕК-нің 28-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Еңбек шартында:

1) тараптардың деректемелері:

жұмыс беруші жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), оның тұрақты тұрғылықты жерінің мекенжайы және тұрғылықты жері бойынша тіркеу туралы мәліметтер, жеке басын куәландыратын құжаттың атауы, нөмірі және берілген күні;

жеке сәйкестендiру нөмiрi (бизнес-сәйкестендiру нөмiрi);

жұмыс беруші заңды тұлғаның және оның орналасқан жерінің атауы, жұмыс беруші заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу нөмірі мен күні, бизнес-сәйкестендiру нөмiрi;

жұмыскердің тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), оның тұрақты тұрғылықты жерінің мекенжайы және тұрғылықты жері бойынша тіркеу туралы мәліметтер, жеке басын куәландыратын құжаттың атауы, нөмірі, берілген күні, жеке сәйкестендіру нөмірі;

2) белгілі бір мамандық, кәсіп, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмысы (еңбек функциясы);

3) жұмыстың орындалатын орны болуға тиіс.

Қашықтан жұмыс істеу кезінде, қашықтан аралас жұмыс істеуді қоспағанда, жұмыстың орындалатын орны көрсетілмейді;

4) еңбек шартының мерзімі;

5) жұмыстың басталу күні;

6) жұмыс уақыты мен тынығу уақытының режимі;

7) еңбекке ақы төлеу мөлшері мен өзге де шарттары;

8) егер жұмыс ауыр жұмыстарға жататын болса және (немесе) зиянды және (немесе) қауіпті жағдайларда орындалатын болса, еңбек жағдайларының сипаттамасы, кепілдіктер мен жеңілдіктер;

9) жұмыскердің құқықтары мен міндеттері;

10) жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері;

11) еңбек шартын өзгерту мен тоқтату тәртібі;

12) тараптардың жауаптылығы;

13) жасалу күні мен реттік нөмірі болуға тиіс.

2. Мүгедектігі бар адаммен жасалатын еңбек шартында жұмыс орнын оның жеке мүмкіндіктерін ескере отырып жабдықтау жөніндегі талаптар қамтылуға тиіс.

3. Тараптардың келісімі бойынша еңбек шартына Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де талаптар енгізілуі мүмкін.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 28 бабына түсініктеме

1. Еңбек шартының мазмұнын қызметкер мен жұмыс беруші келіссөздер мен өзара келісу нәтижесінде еңбек шартының мазмұны ретінде белгіленген міндетті және қосымша шарттар (ережелер) негізінде түсініктеме берілген баптың 1 және 2-тармақтарында белгілейді. . Заңды түрде еңбек шартының қажетті талаптары ғана анықталған, оларды нақтылау шарт тараптарының құқығы болып табылады. Қызметкер мен жұмыс беруші еңбек шартының барлық талаптары бойынша ортақ келісімге келуі керек: қызметкердің еңбек функциясы, келісім-шарттың мерзімі, жұмыс уақыты мен демалыс уақыты, еңбекақы шарттары, кепілдік және өтемақы төлемдері, сақтандыру және т.б., олар бірге еңбек жағдайларының сипаттамасын құрайды.
2. Еңбек шартында тармақтардың талаптарына сәйкес тараптардың мәліметтері көрсетіледі. 1) түсініктеме берілген баптың 1-тармағы.

Еңбек шартын жасасқан кезде қызметкер жеке басын куәландыратын құжаттан басқа салық төлеушінің тіркеу нөмірін, әлеуметтік жеке кодты және жеке сәйкестендіру нөмірін көрсетуге міндетті.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 22 мамырдағы № 406 қаулысымен сәйкестендіру нөмірін қалыптастыру ережесі, жеке және заңды тұлғалардың (филиалдар мен өкілдіктердің), сондай-ақ жеке кәсіпкерлердің өтініші бойынша өтініш беру ережесі бекітілді. сәйкестендіру нөмірін қалыптастыру және бұрын берілген құжаттарды қайта ресімдеу үшін («Казахстанская правда» 2007 жылғы 2 маусымдағы N 83 (25328)).

Жеке тұлғаның сәйкестендіру нөмірін қалыптастыру нақты жеке тұлғаға қатысты мәліметтерді сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізілімдерінде, мемлекеттік органдардың және басқа да мемлекеттік мекемелердің ақпараттық жүйелерінде сақтау үшін жүзеге асырылады.

Жеке куәлігінің бет жағында, туған күні, сондай-ақ төлқұжаттың 32-бетінде машина оқитын мәтінде 12 цифрдың тіркесімі түріндегі ЖСН-і жоқ Қазақстан Республикасының азаматтары. , бұрын берілген құжаттарды ЖСН бар жеке басын куәландыратын құжаттарға қайта ресімдеу үшін тұрғылықты жері бойынша аумақтық әділет органдарына жүгіну.

3. Еңбек шарты қызметкердің еңбек функциясын көрсетеді, яғни. белгілі бір мамандық, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмыс.

Мамандық – белгілі бір қызмет түріне қажетті, білім туралы тиісті құжаттармен расталған, мақсатты оқыту және жұмыс тәжірибесі арқылы алынған білім, білік және дағды жиынтығы.

Біліктілік – жұмысшылар мен қызметкерлердің белгілі бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының (қабілетінің) дәрежесі. Оның құрамдас элементтері қызметкердің теориялық білімі, оның практикалық дағдылары, кәсіби дағдылары болып табылады. Жұмысшылардың біліктілігі, ең алдымен, қызметкерге берілген біліктілік санаттарымен және олар орындайтын жұмыс санаттарымен анықталады. Біліктілік санаты (разряды) – 1-тармақтың 10-тармағының орындалатын жұмысының күрделілігін көрсететін қызметкердің біліктілігіне қойылатын талаптар деңгейі 1 ҚР ЕК ).

Лауазым – жұмыс берушінің заңнамалық актілерде белгіленген лауазымдық өкілеттіктер мен міндеттердің ауқымы жүктелген құрылымдық бөлімшесі.

4. Еңбек шартында қызметкердің жұмыс орны – бөлім, цех, учаске, жұмыс берушінің басқа құрылымдық бөлімшесі көрсетілуі тиіс. Өнерге сәйкес. Осы Кодекстiң 219-бабына сәйкес, үйде жұмыс iстеушiнiң еңбек шартында жұмысшының үйiнде орындалатын жұмыстың шарты көрсетiледi. Сондай-ақ орналасқан жерді (аймақты) көрсету маңызды, өйткені жұмыс қызметкердің тұрақты тұратын жерінен тыс жерде де орындалуы мүмкін (ауысымдық жұмыс). Егер ұйымның құрылымдық бөлімшелері әртүрлі елді мекендерде орналасқан болса, онда еңбек шартын жасау кезінде жұмыс орны осы құрылымдық бөлімшелерге қатысты көрсетіледі.
5. Еңбек шартын жасасқан кезде тараптар оның мерзімін белгілейді – мерзімсіз немесе бап нормаларына сәйкес анықталады. 29 ҚР ЕК.

Шарттың мерзімі еңбек шартының мәтінінде көрсетілуі тиіс.

тармақтарында көрсетілген мерзімге еңбек шарты жасалған жағдайда. 1) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 29-бабында «Еңбек шарты белгісіз мерзімге жасалады» деп көрсету қажет.

тармақтарында көрсетілгендей, еңбек шарты кемінде бір жыл мерзімге жасалған жағдайда. 2) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 29-бабында нақты кезең – бір жыл немесе одан да көп уақыт көрсетілуі тиіс, мысалы, «Еңбек шарты 2007 жылғы 23 ақпаннан 2008 жылғы 22 ақпанға дейін бір жыл мерзімге жасалған».

тармақтарында көрсетілген мерзімге еңбек шарты жасалған жағдайда. 3) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 29-бабында еңбек шарты қандай жұмысты орындау үшін жасалатыны көрсетілсін, мысалы, «Еңбек шарты № 1 қойманың тауарлық-материалдық құндылықтарына түгендеу жүргізу уақытына жасалған. .

тармақтарында көрсетілген мерзімге еңбек шарты жасалған жағдайда. 4) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 29-бабында уақытша болмаған қызметкердің қайсысы еңбек шартымен ауыстырылатыны және осы қызметкердің уақытша жұмыста болмауының себебі неде екендігі көрсетілуі керек, мысалы, «Еңбек шарты кезеңге жасалған. сату жөніндегі менеджердің уақытша еңбекке жарамсыздығы (тегі, аты, әкесінің аты)».

тармақтарында көрсетілген мерзімге еңбек шарты жасалған жағдайда. 5) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 29-бабында еңбек шарты маусымдық жұмысқа және оның орындалу мерзіміне, мысалы, «Еңбек шарты бір жылдық маусымдық жұмысқа жасалады» деп көрсетілсін.

6. Жұмыстың басталу күні еңбек шартының маңызды және қажетті шарты болып табылады. Осы сәттен бастап қызметкер мен жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері болады.

тармақтарына сәйкес. 5) түсініктеме берілген баптың 1-тармағында еңбек шартында қызметкердің жұмысқа кіріскен күні болуы тиіс. Әдетте, жұмыстың басталуы еңбек шарты жасалғаннан кейін бірден басталады. Дегенмен, тараптар белгілі бір жағдайларға байланысты жұмыстың басталуын біршама кешіктіру туралы да келісе алады.

7. тармақтарына сәйкес. 6) еңбек шартында ескертілген баптың 1-тармағында қызметкердің жұмыс уақыты мен демалыс уақыты режимінің талаптары міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Яғни, жұмыс аптасының және жұмыс уақытының түрлері және олардың ұзақтығы, күнделікті жұмыстың (жұмыс ауысымының), ауысымдық немесе икемді немесе жинақталған жұмыс уақытының ұзақтығы, жұмыс күні (жұмыс ауысымы) кезіндегі үзілістердің ұзақтығы, демалыс күндері, жыл сайынғы ақылы еңбек демалысының ұзақтығы және оны беру тәртібі, сондай-ақ Кодексте белгіленген өзге де шарттар.
8. тармақтарына сәйкес. 7) Еңбек шартындағы түсіндірме берілген баптың 1-тармағында міндетті түрде қызметкердің айлық немесе сағаттық жалақысының мөлшері (Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 121, 123-баптарын және оларға ескертулерді қараңыз), тоқтап қалған уақыт үшін төлем, мерзімдер көрсетілуі тиіс. Кодексте белгіленген қызметкердің жалақысын төлеу және өзге де шарттар.
9. тармақтарына сәйкес. 8) еңбек шартында ескертілген баптың 1-тармағында, егер жұмыс ауыр болса және (немесе) зиянды (ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті жағдайларда орындалса, еңбек жағдайларының сипаттамалары міндетті түрде көрсетілуі тиіс.

«Ауыр жұмыс», «зиянды (ерекше зиянды) еңбек жағдайлары», «қауіпті еңбек жағдайлары» ұғымдары осы баптың 5), 51), 56) тармақшаларында келтірілген. Кодекстің 1. Егер жұмыс ауыр болса және (немесе) зиянды (ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті жағдайларда орындалса, кепілдіктер мен жеңілдіктер;

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 19, 34-37-тарауларында көзделген.

10. Түсініктеме берілген баптың 1-тармағының 9) және 10) тармақшаларына сәйкес еңбек шартында қызметкер мен жұмыс берушінің, ең алдымен, Кодекстің 22 және 23-баптарында көзделген құқықтары мен міндеттері міндетті түрде көрсетілуі тиіс. қызметкер мен жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері туралы толығырақ ақпаратты Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 22 және 23-баптарына түсініктемелерден қараңыз).
11. тармақтарына сәйкес. 11) еңбек шартындағы түсіндірме берілген баптың 1-тармағында еңбек шартын өзгертудің 1-бапта белгіленген тәртібі міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Осы Кодекстің 32 (32-бапты және оған түсіндірмені қараңыз).

Заң шығарушы еңбек шарты тараптарының оның мәтініне еңбек шартын бұзудың негіздерін енгізу жөніндегі міндеттерін белгілемейді, міндеттеме 56, 57-баптарында белгіленген еңбек шартын бұзу тәртібін реттеу болып табылады. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 59, 61, 185, 209, 214, 253 .

12. тармақтарына сәйкес. 12) еңбек шартында түсініктеме берілген баптың 1-тармағында кепілдіктер мен өтемақы төлемдері, сондай-ақ оларды төлеу тәртібі міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Кепілдіктер мен өтемақы төлемдерінің міндетті минимумы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 13-тарауында айқындалған. Еңбек шартында басқа да қосымша кепілдіктер мен өтемақы төлемдері қамтылуы мүмкін.
13. тармақтарына сәйкес. 13) еңбек шартында ескертілген баптың 1-тармағында сақтандыру шарттарын көрсету міндетті болып табылады.

Заңнамаға сәйкес еңбек қатынастарындағы сақтандырудың міндетті түрлері қызметкерді әлеуметтік сақтандыру және қызметкердің еңбек міндеттерін орындау кезінде өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру болып табылады. «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 25 сәуірдегі N 405 – Ведомости, 2003 ж. N 9, 41-бап және «Жұмыс берушіні міндетті сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 7 ақпандағы N 30 Заңы. Еңбек (қызметтік) міндеттерін орындау кезінде қызметкердің өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілік» – «Казахстанская правда» 2005 жылғы 12 ақпандағы № 32-33).

Бұл ретте жұмыс беруші ерікті сақтандырудың қосымша түрлерін енгізуі мүмкін.

14. тармақтарына сәйкес. 14) еңбек шартында түсініктеме берілген баптың 1-тармағында тараптардың – қызметкер мен жұмыс берушінің жауапкершілігі міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Жауапкершіліктің түрлері, қолдану тәртібі туралы 1-бапты қараңыз. 14, 6 және 14 тараулар, 184, 216, 251-баптар және оларға ескертулер.
15. тармақтарына сәйкес. 15) еңбек шартында түсініктеме берілген баптың 1-тармағында еңбек шартының жасалған күні мен оның реттік нөмірі міндетті түрде көрсетіледі. Еңбек шартының реттік нөмірін көрсету талабынан жұмыс беруші еңбек шарттарын тіркеу есебін жүргізуге міндетті екендігі шығады.
16. Толық емес жұмыс күні туралы еңбек шартында жұмыс толық емес жұмыс күні болып табылатыны міндетті түрде көрсетіледі (ҚР Еңбек кодексінің 196-бабын және оған түсініктемені қараңыз).
17. Еңбек шартында маусымдық жұмыстарды орындауға шарт жасасу шарты және оларды орындаудың белгілі бір мерзімі көрсетілуі тиіс (Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 207-бабын және оған түсіндірмені қараңыз).
18. Үйде жұмысты орындауға арналған еңбек шартында мыналар көзделуге тиіс:

• жұмыскерге тиесілі немесе жұмыс беруші бөлген немесе жұмыс берушінің қаражаты есебінен сатып алынған жабдықты, материалдарды, құралдар мен құрылғыларды пайдалана отырып жұмысты орындау;
• жұмыскерді жұмысты орындау үшін шикізатпен, материалдармен, жартылай фабрикаттармен қамтамасыз ету тәртібі мен мерзімдері;
• дайын өнімді экспорттау тәртібі мен мерзімдерін;
• қызметкерге өтемақы және өзге де төлемдер (ҚР Еңбек кодексінің 220-бабының 2-тармағын қараңыз).

19. Түсініктеме берілген баптың 2-тармағында қызметкер мен жұмыс берушінің келісім бойынша еңбек шартына өзге де талаптарды енгізу құқығы көзделген, алайда бұл шарттар Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмеуі тиіс.

Мысалы, еңбек шартында еңбек шартын жасау кезінде қызметкерге сынақ мерзімін белгілеу, қызметкерді аттестациялау тәртібі мен шарттары, жұмыс берушінің қызметкерді және оның отбасын ерікті сақтандыру шарттары туралы шарт белгіленуі мүмкін. мүшелеріне, қызметкерді әлеуметтік төлемдермен, қосымша медициналық көмекпен, санаториялық-курорттық емдеумен қамтамасыз ету және т.б.

Еңбек шартында тараптардың келісімі бойынша жұмыс берушінің еңбек шартын осы баптың 2-тармағында белгіленген талаптарды сақтамай бұзу құқығы туралы шарт көзделуі мүмкін. Еңбек шартын бұзу туралы келіссөздер жүргізуге қатысты осы Кодекстің 52. Мұндай шартты еңбек шартына енгізуге келісе отырып, қызметкер оны жасаса да, алдын ала жасалғандай, еңбек шартын бұзуға келіседі. Мұндай алдын ала келісім еңбек шартына тараптардың келісімі бойынша еңбек шарты бұзылған жағдайда жұмыс берушінің қызметкерге өтемақы төлеу міндеттемесін алуы туралы шартты енгізу арқылы қамтамасыз етілуге ​​тиіс. Өтемақы төлемінің мөлшерін еңбек шартының тараптары белгілейді, бірақ қызметкердің бір жылдағы орташа жалақысынан кем болмауы керек.

20. Түсініктеме берілген баптың 3-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен салыстырғанда қызметкерлердің жағдайын нашарлататын еңбек шартының ережелері жарамсыз деп танылады.

ҚР ЕК 28-бабына жаңа түсініктеме