ҚР ЕК-нің 46-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Қайта ұйымдастыруға немесе экономикалық, технологиялық жағдайлардың, еңбекті ұйымдастыру жағдайларының өзгеруіне және (немесе) жұмыс берушінің жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты өндірісті ұйымдастырудағы өзгерістерге орай, жұмыскер өз мамандығына немесе кәсібіне, тиісті біліктілігіне сәйкес жұмысын жалғастырған кезде, еңбек жағдайларын өзгертуге жол беріледі. Еңбек жағдайлары өзгерген кезде еңбек шартына тиісті толықтырулар мен өзгерістер енгізіледі.

2. Егер еңбек, ұжымдық шарттарда хабардар етудің неғұрлым ұзақ мерзімі көзделмесе, жұмыс беруші жұмыскерді еңбек жағдайларының осы баптың 1-тармағында көрсетілген себептер бойынша орын алған өзгеруі туралы күнтізбелік он бес күннен кешіктірмей хабардар етуге міндетті.

3. Жұмыскер еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты жұмысты жалғастырудан жазбаша бас тартқан жағдайда не жұмыскердің еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты жұмысты жалғастырудан жазбаша бас тартуды беруден бас тартуын куәландыратын акт болған кезде жұмыскермен еңбек шарты осы Кодекстің 58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген негіз бойынша тоқтатылады.

Егер осы баптың 1-тармағында көрсетілген мән-жайлар жұмыскерлердің санын немесе штатын қысқартуға әкеп соғуы мүмкін болған жағдайда, жұмыс берушінің жұмыс орындарын сақтап қалу мақсатында толық емес жұмыс уақыты режимін енгізуге құқығы бар.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 46 бабына түсініктеме

  1. Түсініктеме берілген баптың 1-тармағында жұмыс берушінің өз бастамасы бойынша қызметкердің еңбек шартында көрсетілген еңбек жағдайларын өзгертуге құқығы бар мән-жайлар қарастырылған.

Жұмыс беруші өндірісті ұйымдастыруға өзгерістер енгізген және (немесе) жұмыс көлемін қысқартқан жағдайда біржақты тәртіпте жұмыс берушінің бастамасы бойынша қызметкердің еңбек жағдайларын өзгертуге жол беріледі. Жұмыс беруші – заңды тұлғадағы өндірісті ұйымдастырудағы өзгерістер заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуымен де туындауы мүмкін. бапқа сәйкес. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің (Жалпы бөлім) 45-бабына сәйкес заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру қосылу, қосылу, бөлу, бөлініп шығу, қайта құру нысанында жүзеге асырылуы мүмкін. Өнерге сәйкес. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 49 Жұмыс беруші қайта ұйымдастырылған жағдайда қызметкерлермен еңбек қатынастары өзгеріссіз жалғасады. Алайда, түсініктеме берілген мақалаға сәйкес, егер қайта ұйымдастыру жұмыс берушінің өндірісін ұйымдастыруда өзгерістерге әкелетін болса, қызметкерлермен еңбек қатынастарының өзгеруі мүмкін.

Басқа еңбек жағдайларын енгізу (21-тармақ) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 1) қызметкердің жұмыс берушінің бастамасы бойынша, егер жұмыс беруші өндірісті ұйымдастыруға өзгерістер енгізсе, оның ішінде қайта ұйымдастыру кезінде және (немесе) жұмыс көлемі қысқарған жағдайда жол беріледі. .

Еңбек жағдайларына еңбекақы төлеу тәртібі, еңбек нормасы, жұмыс уақыты мен демалыс уақыты, кәсіптерді (лауазымды) біріктіру тәртібі, қызмет көрсету аймақтарын кеңейту, уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындау, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, техникалық, өндірістік және тұрмыстық шарттар, сондай-ақ тараптардың басқа да келісімі еңбек жағдайлары (21-тармақ) баптың 1-тармағы. 1 ҚР ТК).

Заң шығарушы еңбек жағдайларын маңызды, қосымша, басқа деп бөлмейді; еңбек шартының тараптары қарастырған кез келген еңбек жағдайлары өзгеруі мүмкін.

Жұмыс беруші еңбек жағдайларын тоқтату түріндегі өзгертуді, мысалы, кәсіптерді (лауазымдарды) біріктіруді жоюды немесе қызмет көрсету аймақтарын кеңейтуді не уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындауды ұсына алады, егер қызметкер бұл жұмыстарды жұмыс берушімен келісім бойынша орындаған.

Жұмыс беруші еңбек шартында белгіленген еңбек жағдайларын өзгертуді ауыстыру түрінде ұсына алады. Мысалы, бір қызметкер екі ауысымда кезектесіп жұмыс істеді. Жұмыс көлемінің азайып, өндірісті ұйымдастырудың өзгеруіне, өндірістің бір ауысымдық жұмыс режиміне өтуіне байланысты жұмыс беруші қызметкерге бір ауысымда жұмыс істеуді ұсынады.

Жұмыс берушiнiң қызметкердiң еңбек жағдайларын өзгерту туралы ұсынысына қызметкердiң еңбек шартында көзделген тиiстi бiлiктiлiктiң лауазымын, мамандығын немесе кәсiбiн жалғастыруын ескере отырып ғана жол берiледi.

  1. Түсініктеме берілген баптың 2-тармағында жұмыс берушінің жұмыскерді және оның өкілдерін немесе тек қызметкердің өкілдерін еңбек жағдайларының болжанатын өзгертуі туралы жазбаша түрде ескерту міндеттемесі көзделген. Бұл шарттың орындалуы өзгерістердің орындалуына байланысты, өйткені 1-тармақта еңбек жағдайлары өзгерген кезде еңбек және (немесе) ұжымдық шартқа тиісті өзгерістер енгізілетіні белгіленген.

Егер өзгертулер тек нақты қызметкерге қатысты болса, онда еңбек шартына өзгерістер енгізіледі және сәйкесінше қызметкерге тікелей ескертіледі. Егер өзгертулер қызметкерлердің кең ауқымына қатысты болса және еңбек шартының талаптарына да, ұжымдық шарттың талаптарына да сәйкес келмесе, онда еңбек және ұжымдық шарттар өзгертіледі және тиісінше қызметкерлерге де, олардың өкілдеріне де осы туралы хабарланады. еңбек жағдайларының өзгеруі.

Ескерту жұмыс берушінің жазбаша өтініші немесе басқа тәсілмен (курьерлік пошта, пошта байланысы, факсимильдік және электрондық пошта арқылы) берген өтініш түрінде ресімделуі керек (80-тармақ) 1-бап. 1 ҚР ТК).

тармақтарына сәйкес. 60) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 1-бабына сәйкес кәсіподақтардың, олардың бірлестіктерінің органдары және (немесе) қызметкерлер уәкілеттік берген өзге де жеке және (немесе) заңды тұлғалар қызметкерлердің өкілдері болып табылады.

Қызметкерге және (немесе) оның өкiлдерiне жазбаша ескерту, егер еңбек, ұжымдық шарттарда неғұрлым ұзақ ескерту мерзiмi көзделмесе, бiр айдан кешiктiрiлмей жасалады.

Егер қызметкер жұмыс беруші ұсынған еңбек жағдайларының өзгеруіне келіспесе, жұмыс беруші оған жазбаша нысанда, егер бар болса, оның біліктілігі мен денсаулық жағдайына сәйкес келетін басқа жұмысты ұсынуға міндетті, ал мұндай жұмыс болмаған жағдайда – қызметкер өзінің біліктілігі мен денсаулық жағдайын ескере отырып орындай алатын бос төменгі лауазым немесе төмен ақы төленетін жұмыс.

Қызметкер жұмыс беруші ұсынған еңбек жағдайларын өзгертуден, ұсынылған басқа жұмыстан, бос төменгі лауазымнан немесе жалақысы төмен жұмыстан бас тартуға құқылы. Қызметкердің бас тартуы жазбаша түрде болуы керек.

Жұмыс беруші тиісті түрде орындаған барлық шарттар мен рәсімдерден кейін қызметкер жазбаша түрде бас тартқан жағдайда қызметкермен еңбек шарты тармақтарда көзделген негіздер бойынша бұзылады. 2) баптың 1-тармағы. Осы Кодекстің 59-бабында – еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты қызметкердің жұмысты жалғастырудан бас тартуы.

  1. Түсініктеме берілген баптың 4-тармағында жұмыс берушінің бастамасы бойынша толық емес жұмыс күні режимін енгізудің шарттары мен тәртібі көзделген.

Жұмыс беруші толық емес жұмыс күні режиміне өтуге құқылы, егер:

  • егер жұмыс беруші өндірісті ұйымдастыруға өзгерістер енгізсе, оның ішінде қайта ұйымдастыру кезінде және (немесе) жұмыс көлемін қысқартқанда;
  • егер өндірісті ұйымдастырудағы өзгерістер, оның ішінде қайта ұйымдастыру кезінде және (немесе) жұмыс көлемін қысқарту қызметкерлер санының немесе штатының қысқаруына әкеп соғуы мүмкін болса.

Осы шарттар болған кезде жұмыс беруші жұмыс орындарын сақтау мақсатында толық емес жұмыс күнін енгізуге құқылы.

Толық емес жұмыс уақыты режимі қызметкерлер өкілдерінің пікірі ескеріле отырып, жұмыс берушінің актісімен енгізіледі (толық емес жұмыс уақыты жағдайлары үшін Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 79, 80-баптарын қараңыз). оған түсініктемелер).

Толық емес жұмыс уақыты режимі белгілі бір мерзімге енгізіледі, оның ішінде жұмыс беруші оны енгізуге себеп болған мән-жайларды жояды.

Қызметкерлердің санын немесе штатын қысқартуға әкеп соғуы мүмкін толық емес жұмыс уақыты режимінің күшін жоюды қызметкерлер өкілдерінің пікірін ескере отырып, жұмыс беруші жүзеге асырады.

ҚР ЕК 46-бабына жаңа түсініктеме

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 46-бабы қайта ұйымдастыру, экономикалық немесе технологиялық жағдайлардың өзгеруі, еңбекті ұйымдастыру шарттары немесе жұмыс көлемінің қысқаруы сияқты белгілі бір мән-жайларға байланысты қызметкердің еңбек жағдайларының өзгеруін реттейді. жұмыс беруші.

  1. Еңбек жағдайларын өзгертуге қызметкер өз мамандығына, кәсібіне немесе біліктілігіне сәйкес жұмысты орындауды жалғастырған жағдайда ғана жол беріледі. Еңбек жағдайлары өзгерген жағдайда еңбек шартына тиісті өзгерістер енгізу қажет.
  2. Егер еңбек немесе ұжымдық шарттарда ескерту мерзімінің ұзағырақ мерзімі көзделмесе, жұмыс беруші қызметкерді еңбек жағдайларындағы өзгерістер туралы олар күшіне енгенге дейін күнтізбелік 15 күн бұрын хабардар етуге міндетті.
  3. Қызметкер еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты жұмысын жалғастырудан бас тартқан жағдайда, еңбек шарты Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген негіздер бойынша бұзылады. Бұл ретте жұмыс беруші қызметкердің жазбаша бас тартуын немесе қызметкердің жазбаша бас тартуды беруден бас тартуын растайтын актінің болуын ескеруге міндетті.

1-тармақта көрсетілген мән-жайлар қызметкерлердің санын немесе штатын қысқартуға әкеп соғуы мүмкін болған жағдайда, жұмыс беруші жұмыс орындарын сақтау мақсатында толық емес жұмыс күнін енгізуге құқылы.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 46-бабына түсініктемеде қызметкердің еңбек жағдайларын өзгерту кезінде тәртіптер мен шарттарды сақтаудың маңыздылығы атап өтілген. Ол қызметкердің құқықтарын қорғауға және оның өзгерістер туралы хабардар болуын қамтамасыз етуге бағытталған, бұл қызметкерге жұмыс берушімен еңбек қатынастарын жалғастыру немесе тоқтату туралы негізделген шешім қабылдауға мүмкіндік береді.