ҚР ЕК-нің 56-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, жұмыскер жұмыс берушіні кемінде бір ай бұрын хабардар ете отырып, еңбек шартын өзінің бастамасы бойынша бұзуға құқылы. Еңбек шартында еңбек шартын бұзу туралы жұмыскердің жұмыс берушіге хабардар етуінің неғұрлым ұзақ мерзімін белгілеуге жол беріледі.

2. Еңбек шарты жұмыскердің бастамасы бойынша жұмыс берушінің жазбаша келісімімен, осы баптың 1-тармағында көзделген хабардар ету мерзімі аяқталғанға дейін бұзылуы мүмкін.

3. Жұмыскер жұмыс берушінің еңбек шарты талаптарын орындамағаны туралы жұмыс берушіні хабардар етуге құқылы. Егер хабардар етілген күннен бастап жеті жұмыс күні өткен соң жұмыс берушінің еңбек шартының талаптарын орындамауы жалғасса, жұмыскер үш жұмыс күнінен кешіктірмей жұмыс берушіні хабардар ете отырып, еңбек шартын бұзуға құқылы.

4. Осы бапта көзделген хабардар ету мерзімі ішінде жұмыскер хабарламаны кері қайтарып алуы мүмкін.

5. Осы бапта көрсетілген хабардар ету мерзімі өткен соң, материалдық жауапты адамдардың кінәсінен жұмыс берушінің мүлкін (құжаттамасын) қабылдау-беру аяқталмаған жағдайлардан басқа, жұмыскер жұмысты тоқтатуға құқылы. Жұмыс берушінің мүлкін (құжаттамаларын) қабылдау-беру аяқталған күн материалдық жауапты жұмыскерлермен еңбек шартын бұзған күн болып табылады.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 56 бабына түсініктеме

  1. Еңбек шартын жасасқан қызметкердің оның мерзіміне қарамастан жұмыс берушімен еңбек қатынастарын тоқтату құқығы мәжбүрлі еңбекті қоспағанда, Қазақстан Республикасының Конституциясында кепілдік берілген еңбек ету бостандығының табиғи көрінісі ретінде қарастырылады.

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде мынадай ереже белгіленген – қызметкер еңбек шартын алдағы уақытта өз бастамасы бойынша бұзу туралы жұмыс берушіні жазбаша хабардар етуге міндетті.

Параграфтарға сәйкес. 80) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 1-бабына сәйкес, хабарлама қызметкердің жазбаша өтініші немесе басқа жолмен (курьерлік пошта, пошта байланысы, факсимильдік және электрондық пошта арқылы) берілген өтініші болып табылады.

Жалпы ережеге сәйкес, қызметкер түсініктеме берілген баптың 1-тармағында белгіленген жалпы ереже бойынша жұмыс берушіні кемінде бір ай бұрын жазбаша ескертуге міндетті (ҚР Еңбек кодексінің 13-бабын қараңыз). және терминдерді есептеу туралы түсініктеме). Кемінде бір ай бұрын еңбек немесе ұжымдық шартта ескертудің ұзағырақ мерзімі белгіленуі мүмкін дегенді білдіреді.

Аталған ескерту мерзімдері қызметкер мен жұмыс берушінің келісімі бойынша қысқартылуы мүмкін.

Заңды тұлғаның атқарушы органының басшысы заңды тұлға мүлкінің меншік иесін не меншік иесі уәкілеттік берген тұлғаны (органды) не заңды тұлғаның уәкілетті органын хабардар ете отырып, еңбек шартын мерзімінен бұрын бұзуға құқылы. субъектіге кемінде екі ай бұрын жазбаша түрде хабарлайды (Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 253-бабы).

  1. Түсініктеме берілген баптың 3-тармағына сәйкес қызметкер жұмыс берушінің еңбек шартын бұзу туралы жазбаша ескертуінде тармақта белгіленген ескерту мерзімінен ертерек болатын шартты бұзудың нақты күнін көрсетуге құқылы. Түсініктеме берілген мақаланың 1, егер ол жұмысты жалғастыру мүмкін еместігін дәлелдесе. Алайда, жұмыс беруші мұнымен келіспеуге және бір айдан кейін тоқтату күнін анықтауға құқылы.
  2. Түсініктеме берілген баптың 4-тармағында қызметкер тармақта көрсетілген рәсімдерді орындай отырып, түсініктеме берілген баптың 1-тармағының талаптарын сақтамай еңбек шартын мерзімінен бұрын бұзуға құқылы жағдайларды анықтайды.

Жұмыс беруші қызметкермен жасалған еңбек шартының талаптарын сақтауға міндетті, ал қызметкер жұмыс берушіден еңбек шартының талаптарын орындауды талап етуге құқылы (2-тармақ) 1-бап. 22 Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі).

Жұмыс беруші еңбек шартының талаптарын орындамаған жағдайда қызметкер бұл туралы жұмыс берушіге жазбаша түрде хабарлауға құқылы. Жұмыс берушіге қызметкердің еңбек шартының талаптарын орындауы туралы хабарламасын алған күннен бастап жеті күндік мерзім беріледі. Егер жеті күндік мерзім өткеннен кейін жұмыс беруші еңбек шартының талаптарын орындамауды жалғастырса, қызметкер еңбек шартын бұзуға құқылы. Қызметкер жұмыс берушіге еңбек шартының алдағы тоқтатылатыны туралы үш жұмыс күнінен кешіктірмей жазбаша хабарлауға міндетті.

  1. Түсініктеме берілген баптың 5-тармағында қызметкердің еңбек шартының алдағы бұзылатыны туралы бас тарту (жұмыс берушіні ескерту) құқығы белгіленген. Кері қайтарып алу жазбаша түрде болуы керек және ескерту мерзімі ішінде рұқсат етіледі.
  2. Жұмыс берушіге еңбек шартының алдағы тоқтатылатыны туралы ескерту мерзімі өткеннен кейін қызметкер жұмысын тоқтатуға құқылы.

Жұмыс беруші еңбек шартын бұзуды жұмыс берушінің актісімен – Өнер нормаларына сәйкес бұйрықпен немесе нұсқаумен ресімдеуге міндетті. 62 ҚР ЕК.

Жұмыс берушінің актісінде еңбек шартын бұзу күні қызметкердің соңғы жұмыс күнін көрсету керек.

Еңбек шартын бұзудың негіздері қызметкердің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзуды көрсетуі керек және 1-бап. 57 ҚР ЕК. Жұмыс берушінің актісінде аталған баптың тармақтарын көрсету талап етілмейді, өйткені олар еңбек шартын бұзуға негіз емес, тәртіпті (рәсімді) қарастырады.

  1. Маусымдық жұмыстармен айналысатын қызметкермен еңбек шартын бұзу тәртібінің ерекшеліктері бапта қарастырылған. 209 ҚР ЕК. Үй қызметкерлерімен еңбек шартын бұзудың ерекшеліктері Өнерде қарастырылған. 218 ҚР ЕК.

ҚР ЕК 56-бабына жаңа түсініктеме

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 56-бабы қызметкердің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу тәртібін айқындайды. Ол қызметкерге белгілі бір жағдайларда және белгіленген тәртіпті сақтай отырып, еңбек шартын бұзуға құқық береді.

  1. Осы баптың 1-тармағында қызметкер жұмыс берушіні кемінде бір ай бұрын хабардар ете отырып, еңбек шартын өз бастамасы бойынша бұзуға құқылы екендігі көрсетілген. Еңбек шартында жұмыс берушіні еңбек шартының тоқтатылғаны туралы хабардар етудің ұзағырақ мерзімі көзделуі мүмкін.
  2. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 56-бабының 2-тармағында 1-тармақта көрсетілген ескерту мерзімі өткенге дейін жұмыс берушінің жазбаша келісімі бойынша қызметкердің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу мүмкіндігі көзделген.
  3. Баптың 3-тармағында қызметкердің еңбек шартының талаптарын орындамағаны туралы жұмыс берушіні хабардар етуге құқығы бар екені белгіленген. Хабарламадан кейін жеті жұмыс күні өткеннен кейін еңбек шартының талаптары әлі де орындалмаса, қызметкер жұмыс берушіні кемінде үш жұмыс күні бұрын хабардар ете отырып, шартты бұзуға құқылы.
  4. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 56-бабының 4-тармағы қызметкерге еңбек шартын бұзу туралы хабарламаны ескерту мерзімі ішінде кері қайтарып алу мүмкіндігін береді.
  5. Материалдық жауапты адамдардың кінәсінен жұмыс берушінің мүлкін (құжаттарын) қабылдау-тапсыру аяқталмаған жағдайларды қоспағанда, бапта көрсетілген ескерту мерзімі өткеннен кейін қызметкер жұмысын тоқтатуға құқылы. . Материалдық жауапты қызметкерлермен еңбек шарты бұзылған күн жұмыс берушінің мүлкін қабылдау-тапсыру (құжаттау) аяқталған күн болып табылады.

Сонымен, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 56-бабы қызметкердің еңбек шарты оның бастамасы бойынша бұзылған кездегі құқықтары мен міндеттерін белгілейді, сондай-ақ бұл туралы жұмыс берушіні хабардар ету тәртібін және еңбек шартын мерзімінен бұрын бұзудың ықтимал негіздерін айқындайды.