ҚР ЕК-нің 104-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

1. Тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының заңында жыл сайын белгіленетін айлық жалақының ең төмен мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінен кем болмауға тиіс және ол қосымша ақылар мен үстемеақыларды, өтемақы мен әлеуметтік төлемдерді, сыйлықақылар мен басқа да ынталандырушы төлемдерді қамтымайды және жұмыс істелген уақытқа пропорционалды түрде төленеді.

2. Өз еңбек міндеттерін орындаған жұмыскердің сағаттық жалақысының ең төмен мөлшері тиісті күнтізбелік жылдағы жұмыс уақыты балансына сәйкес орташа айлық жұмыс сағаттарының санына бөлінген айлық жалақының ең төмен мөлшерінен кем болмауға тиіс.

3. Бірінші разрядты жұмыскердің еңбек, ұжымдық шарттардың талаптарында және (немесе) жұмыс берушінің актілерінде көзделген айлық жалақысының ең төмен мөлшері немесе айлық тарифтік мөлшерлемесінің мөлшері тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының заңында белгіленген айлық жалақының ең төмен мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 104 бабына түсініктеме

  1. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде айлық жалақының ең төменгі мөлшері қарапайым біліктілігі жоқ (ең күрделі) еңбектің қызметкері еңбек нормаларын (еңбек міндеттерін) қалыпты жағдайда және белгіленген қалыпты жұмыс уақытында орындаған кезде төленетін ақшалай төлемдердің кепілдендірілген минимумы ретінде айқындалады. осы Кодекстің 1-тармағының айына (3-тармақтары).

Қазақстан Республикасындағы ең төменгі айлық жалақы жыл сайын тиісті жылға арналған «Республикалық бюджет туралы» Заңмен белгіленеді.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде бұл сомаға қосымша төлемдер мен үстемеақылар, өтемақылар мен әлеуметтік төлемдер, сыйлықақылар және басқа да ынталандыру төлемдері кірмейді деп белгіленген.

Осыған орай, осы тармақта қамтылған ең төменгі айлық жалақының ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен болмауы туралы талапты ерекше атап өткен жөн. Ең төменгі тұтыну себетінің құнына тең бір адамға қажетті ең төменгі ақшалай табыс ең төменгі күнкөріс деңгейі болып табылады. Ең төменгі күнкөріс деңгейі «Ең төмен күнкөріс деңгейі туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 16 қарашадағы № 474-І Заңының («Казахстанская правда» 1999 жылғы 19 қарашадағы № 270) талаптарына сәйкес айқындалады.

  1. Тәжірибеде алғаш рет Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде «ең төменгі жалақының стандарты» (ЕҚТЖ) түсінігі енгізілді. тармақтарына сәйкес. 17) баптың 1-тармағы. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 1-бабына сәйкес ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды (ерекше зиянды), қауіпті жұмыстарда істейтін қызметкерге қажетті азық-түліктің, тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ең төменгі жиынтығын қамтитын кепілдік берілген ең төмен айлық жалақы мөлшері. жұмыс барысында зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсеріне ұшыраған қызметкердің өміршеңдігі мен қуатын қалпына келтіру. Бұдан қорытынды жасауға болады, бұл көрсеткіш қалыптыдан айтарлықтай ерекшеленетін еңбек жағдайлары бар жұмыс орындарында жұмыс істейтін жұмысшыларға қатысты.

Ең төменгі жалақы нормасы салалық коэффициенттерді ұлғайту үшін түзетілген заңмен бекітілген ең төменгі айлық жалақының негізінде белгілі бір сала үшін есептеледі. Мұндай коэффициенттер заңнамаға сәйкес салалық шарттарда айқындалады және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Салалық шарттарды жасасу тәртібі Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 30-тарауында айқындалған.

  1. баптың 3-тармағы. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 122-бабында еңбек нормаларын орындаған қызметкердің сағаттық жалақысын есептеу тәртібі оның жұмыс істейтіндердің орташа айлық санына бөлгендегі ең төменгі айлық жалақыдан төмен болмайтындығы бөлігінде көрсетілген. тиісті күнтізбелік жылдағы жұмыс уақытының балансы бойынша сағат.
  2. Экономиканың кәсіпкерлік саласында заңнамаға сәйкес еңбекақы төлеудің әртүрлі нысандары мен жүйелері қолданылуы мүмкін. Алайда, еңбекақы төлеудің әртараптандырылған жүйелерінің болуы норманы жоққа шығармайды, оған сәйкес бірінші санаттағы қызметкердің айлық тарифтік ставкасы кез келген жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамасында бекітілген ең төменгі айлық жалақыдан төмен белгіленуі мүмкін емес. тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджет және бiрiншi санаттағы қызметкердiң сағаттық тарифтік мөлшерлемесi тиiсiнше ең төменгi айлық жалақыны жұмыс уақытының орташа айлық санына бөлу жолымен есептелген қызметкердiң сағаттық жалақысынан төмен бола алмайды. тиісті күнтізбелік жылдағы жұмыс уақытының балансына.

Заңнамада сондай-ақ еңбек жағдайлары қауіпті, зиянды және ауыр жұмыстарда бірінші санаттағы қызметкердің тарифтік ставкасының мәнін ең төменгі жалақының нормативінен төмен белгілеуге болмайтыны белгіленген. Ең төменгі жалақы нормативін (ЕҚТЖ) есептеу тәртібі осы баптың 2-тармағына түсініктемеде қарастырылған.

ҚР ЕК 104-бабына жаңа түсініктеме

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 104-бабында айлық және сағаттық мөлшерлемелерді қоса алғанда, ең төменгі жалақыны белгілеу, сондай-ақ олардың ең төменгі күнкөріс деңгейімен және басқа да төлемдермен байланысы айқындалған.

  1. 104-баптың 1-тармағына сәйкес айлық жалақының ең төмен мөлшері Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы заңында жыл сайын белгіленеді және ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен болмауы керек. Оған қосымша төлемдер, жәрдемақылар, өтемақылар мен әлеуметтік төлемдер, сыйлықақылар және басқа да ынталандыру төлемдері кірмейді. Ең төменгі жалақы жұмыс істеген уақытына пропорционалды түрде төленеді.
  2. 104-баптың 2-тармағында сағаттық жалақының ең төменгі мөлшері көрсетілген. Ол тиісті күнтізбелік жылдағы жұмыс уақытының балансына сәйкес жұмыс уақытының орташа айлық санына бөлінген ең төменгі айлық жалақыдан төмен болмауы керек. Бұл нақты жұмыс істеген сағаттар үшін әділ төлемге кепілдік береді.
  3. 104-баптың 3-тармағына сәйкес, еңбек, ұжымдық шарттарда және (немесе) жұмыс берушінің актілерінде көзделген бірінші санаттағы қызметкердің айлық жалақысының ең төменгі мөлшері немесе айлық тарифтік ставканың мөлшері төмен болуы мүмкін емес. Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы заңында тиiстi қаржы жылына белгiленген ең төменгi айлық жалақыдан.

Жалпы, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 104-бабында жұмысшыларға ең төменгі жалақы кепілдіктері белгіленген, әділ еңбекақы төлеуді және әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етеді. Бұл ережелер қызметкерлердің біліктілігі мен еңбек жағдайларына қарамастан қолданылады, бұл барлық қызметкерлер үшін жалақының базалық деңгейіне кепілдік береді.