ҚР ЕК-нің 60-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.

Егер еңбек шартын жасасу талаптарын бұзу еңбек қатынастарын жалғастыру мүмкіндігін болғызбаса:

1) медициналық қорытынды негізінде жұмыскердің денсаулық жағдайы бойынша қарсы көрсетілімі бар жұмысты орындауға еңбек шарты жасалған;

2) жұмысты орындауға арналған еңбек шарты адамды белгілі бір лауазымдарда болу немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айырған заңды күшіне енген сот үкімін немесе қаулысын бұза отырып жасалған;

3) өз бетінше жұмысқа орналасу үшін біліктілігінің сәйкестігі туралы анықтаманы не шетелдік жұмыс күшін тартуға арналған рұқсатты белгіленген тәртіппен алмай немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулерді немесе ерекшеліктерді сақтамай, шетелдіктермен және азаматтығы жоқ адамдармен еңбек шарты жасалған;

4) мемлекеттік органның шетелдік жұмыскерімен еңбек шарты Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптар бұзыла отырып жасалған;

5) еңбек шарты осы Кодекстiң 26-бабының 2-тармағында көрсетілген адамдармен жасалған жағдайларда;

6) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік-құқықтық актілерінде көзделген басқа да жағдайларда, еңбек шартын жасасу талаптарының бұзылуы салдарынан еңбек шарты тоқтатылуға жатады.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 60 бабына түсініктеме

  1. Еңбек шартын жасасуға шектеулер бапта белгіленген. Осы Кодекстің 26.

Кодекстің және Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарын бұза отырып жасалған еңбек шарты, егер бұл бұзушылық еңбек қатынастарын жалғастыру мүмкіндігін жоққа шығаратын болса, бұзылады.

  1. Түсініктеме берілген бапта, егер ол шетелдіктермен және азаматтығы жоқ адамдармен шетелдік жұмыс күшін тартуға белгіленген тәртіппен рұқсат алмай немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулер немесе алып тастаулар сақталмай жасалған болса, еңбек шартын бұзуға міндетті.

Егер Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген шектеулерге қайшы еңбек шарты медициналық қорытынды негізінде қызметкерге денсаулығына байланысты қарсы көрсетілімдегі жұмысты орындау үшін жасалса не еңбек шарты жасалса. тармақшаларында көзделген негiздер бойынша адамды белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыра отырып, заңды күшiне енген үкiмдi немесе сот бұйрығын бұза отырып жұмыс жасағаны, еңбек шартын бұзу Түсініктеме берілген баптың 1-тармағының 1)–2) жұмыскерді басқа жұмысқа ауыстыру мүмкін болмаған жағдайда жол беріледі.

Қызметкерді ауыстыру келесі шарттарды ескере отырып жүзеге асырылады: жұмыс берушіде қызметкердің шектеусіз жұмысы бар; басқа жұмысқа ауыстыруға қызметкердің келісімі алынған.

Басқа жұмысқа ауыстыру баптың 2-тармағында белгіленген тәртіппен ресімделеді. 41 ҚР ЕК.

Егер қызметкерді басқа жұмысқа ауыстыру жүзеге асырылса және тиісті түрде ресімделсе, жаңа еңбек шарты жасалмайды.

  1. Түсініктеме берілген баптың 3-тармағында 1-тармақтың 1), 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда, еңбек шарты бұзылған кезде жұмыс берушінің қызметкерлерге өтемақы төлемдерін төлеу міндеттемесі:
    • медициналық қорытынды негізінде қызметкерге денсаулығына байланысты қарсы көрсетілімді жұмыстарды орындауға еңбек шартын жасау;
    • Шетелдік жұмыс күшін тартуға белгіленген тәртіппен рұқсат алмай не Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулерді немесе алып тастауларды сақтамай шетелдіктермен және азаматтығы жоқ адамдармен еңбек шартын жасасу.

Өтемақы қызметкердің үш айдағы орташа жалақысы мөлшерінде жүргізіледі (Қызметкердің орташа жалақысын есептеу тәртібін Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 136-бабын және оған түсініктемені қараңыз).

Бұл шарт қызметкер еңбек шартын жасасу кезінде көрінеу жалған құжаттарды немесе мәліметтерді ұсынған жағдайларға қолданылмайды. Мұндай жағдай анықталған жағдайда жұмыс беруші тармақтарға сәйкес шаралар қолданады. 15) баптың 1-тармағы. 54 ҚР ЕК. Сонымен қатар, материалдар құқық қорғау органдарына берілуі тиіс.

  1. Жұмыс беруші түсіндірме берілген бапта, жұмыс берушінің актісінде – бұйрықта немесе нұсқамада көзделген жағдайларда еңбек шартын бұзуды осы баптың нормаларына сәйкес ресімдеуге міндетті. 62 ҚР ЕК.

Жұмыс берушінің актісінде еңбек шартын бұзу күні қызметкердің соңғы жұмыс күнін көрсету керек.

ҚР ЕК 60-бабына жаңа түсініктеме

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 60-бабында, егер бұл бұзушылық еңбек қатынастарын жалғастыру мүмкіндігін жоққа шығаратын болса, еңбек шартын жасасу талаптарының бұзылуына байланысты еңбек шартын бұзудың негіздері айқындалған. Мақалада аталған жағдайлардың әрқайсысын қарастырыңыз:

  1. Еңбек шарты медициналық қорытынды негізінде қызметкерге денсаулығына байланысты қарсы көрсетілімді жұмыстарды орындау үшін жасалса, еңбек шартын бұзу. Бұл жұмысшының денсаулығын сақтауға және денсаулығына байланысты орындай алмайтын жұмысты орындауға байланысты проблемалардың туындауының алдын алуға бағытталған.
  2. Адамды белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыратын заңды күшіне енген үкімді немесе сот бұйрығын бұза отырып, еңбек шартын бұзу. Бұл тармақ сот шешімдерінің орындалуын қамтамасыз етеді және адамның өзіне тиым салынған қызметпен айналыспауын және айналыспауын қамтамасыз етеді.
  3. Шетелдiктермен және азаматтығы жоқ адамдармен белгiленген тәртiппен өз бетiнше жұмысқа арналған бiлiктiлiк куәлiгiн немесе шетелдiк жұмыс күшiн тартуға рұқсат алмай не Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шектеулердi немесе алып тастауларды сақтамай еңбек шартын бұзу. Бұл тармақ заңға сәйкес шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың жұмысқа орналасуын бақылауға бағытталған.
  4. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарды бұза отырып, мемлекеттік органның шетелдік қызметкерімен еңбек шартын бұзу. Бұл мемлекеттік лауазымдарға шетелдік азаматтарды жұмысқа орналастырудың нақты талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.
  5. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 26-бабының 2-тармағында көрсетілген адамдармен (еңбек шартын жасасуға құқығы жоқ адамдармен) еңбек шартын бұзу құқығы туралы жалған ақпарат беру фактісі анықталған жағдайда туындауы мүмкін. еңбек шартын жасасу немесе осы құқықты растайтын құжаттарды заңсыз ұсыну анықталған.

Мұндай факті анықталған жағдайда жұмыс беруші Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің нормаларына сәйкес аталған адамдармен еңбек шартын біржақты тәртіппен бұзуға құқылы. Бұл ретте еңбек шартын бұзу қызметкерді хабардар ету және Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген жұмыстан шығу жәрдемақысын төлеу мерзімдері сақталмай жүзеге асырылады.

Осы негізде еңбек шарты бұзылған кезде жұмыс беруші жалған мәліметтерді немесе құжаттарды заңсыз ұсынғанын растайтын фактілердің болуы туралы акт жасауға міндетті. Актіге жұмыс беруші мен ұйымдағы еңбек істерін жүргізуге жауапты адам қол қоюға тиіс. Егер қызметкер еңбек шартын бұзу себептерімен келіспеген жағдайда, ол сотқа жұмысқа қалпына келтіру және келтірілген зиянды өтеу туралы талаппен жүгіне алады.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 26-бабының 2-тармағында көрсетілген адамдармен еңбек шартын бұзу ерекше жағдай болып табылатынын және қызметкер тарапынан өрескел бұзушылықтардың болуын болжайтынын атап өткен жөн. Жұмыс беруші осы негізде еңбек шартын бұзған кезде болуы мүмкін құқықтық тәуекелдер мен дауларды болдырмау үшін заңнамаға қатаң сәйкес әрекет етуге және Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде көзделген тәртіптерді сақтауға міндетті.